Van Burn-out tot Herstel: Marie's Verhaal Over Dakloosheid

Marie*, een jonge vrouw met een onwankelbaar zelfvertrouwen, straalt kalmte uit bij onze ontmoeting. Alsof ze zegt: ‘Laat maar komen, ik kan de wereld aan.’ Maar dat was niet altijd zo. Ze leefde een tijd op straat, zonder uitzicht op wat komen zou. Ze beschrijft hoe ze vroeger gestresst zou zijn geweest over haar toekomst, of enorm zou worstelen met de vraag of ze een opleiding zou volgen tot professioneel ervaringsdeskundige. Maar nu neemt ze het leven zoals het komt, één dag tegelijk. Ze vertelt me: ‘Ik ga nu begin november een cursus geven aan de herstelacademie, en we zullen wel zien hoe dat gaat. Als dat goed gaat, kan ik weer verder kijken.’

Haar verhaal begint met een carrière in de zorg, waar ze veel problemen ervaarde. Er was geen goede klik met haar baas, collega's pestten haar en uiteindelijk belandde ze in een burnout. Na twee afwezigheden vanwege die burnout werd ze gedwongen om te snel weer aan het werk te gaan. De druk van de feestdagen was groot en er was personeelstekort. Ze beleefde een moment van totale blokkade, veroorzaakt door de immense stress. Dat was het begin van een tocht die haar kort daarna dakloos zou maken.

Mijn eerste nachten als dakloze

‘Mijn eerste nachten als dakloze waren enorm eenzaam. Ik kon terugkeren naar mijn familie, maar de slechte relatie met mijn ouders liet dat niet toe.’ vertelt Marie. ‘Mijn enige onderkomen waren enkele spullen bij een vriendin, terwijl ik de rest van mijn bezittingen in grote tassen met me meedroeg. De eerste nachten op straat waren bitter koud. Ik sliep in het park en gebruikte mijn tassen als een soort geïmproviseerde deken. Ik hield al mijn kleren aan om warm te blijven.’

‘Na verloop van tijd bouwde ik banden op met andere daklozen. Ik werd warm verwelkomd in de gemeenschap. Het viel me op dat de ervaring van dakloosheid anders is voor vrouwen dan voor mannen. Er zijn beduidend minder vrouwelijke daklozen in vergelijking met mannen. Ik werd zelfs een paar keer ten huwelijk gevraagd tijdens deze periode.’

‘Ik leerde een andere dakloze kennen die me de dagopvang liet zien. Aanvankelijk had ik twijfels, zoals de noodzaak om mijn naam op te schrijven om de dagopvang binnen te komen. Ik gebruikte altijd de naam "Marie". De dagopvang bood onderdak, wifi en de mogelijkheid om mijn telefoon op te laden. Hier kreeg ik gratis koffie, thee, en twee maaltijden per dag.’

Voor ik dakloos werd, had ik een Netflix-abonnement. Daarmee kon ik films en series downloaden om later offline te bekijken. Toen ik wist dat ik dakloos zou worden, downloadde ik zoveel mogelijk op mijn telefoon. Tijdens die periode keek ik 's avonds naar series om mijn gedachten te verzetten.

‘In de dagopvang kwam ik in contact met iemand van het CAW, die uitleg gaf over de beschikbare hulp en diensten. Dit gesprek was een keerpunt. De medewerker stopte halverwege en vroeg, "Ik zie dat het allemaal wat veel informatie is voor je. Ik laat je even met rust, en als je op onze hulp wilt ingaan, kun je ons gerust aanspreken." Dit eenvoudige gebaar van begrip was cruciaal voor mij en opende de deuren naar de hulpverlening.’

‘Ik merkte dat veel andere daklozen mensen waren die ooit een waardevolle bijdrage aan de maatschappij hadden geleverd. Vaak hadden ze veeleisende banen met veel stress en verantwoordelijkheid, maar ergens onderweg was het misgegaan. Deze verhalen bleven me bij.’

Housing First

Opvallend in Marie’s verhaal is haar vermelding van het “Housing First” project, een initiatief dat een verfrissende kijk biedt op de aanpak van dakloosheid. Dit project heeft als doel daklozen meteen toegang te geven tot een eigen woning, zonder de voorwaarde dat ze eerst hun problemen moeten lossen of hun gedrag moetenveranderen. In tegenstelling tot traditionele, vaak tijdrovende en bureaucratische benaderingen , zorgt Housing First in eerste instantie voor een dak boven het hoofd van de daklozen.

Housing First erkent dat huisvesting een fundamenteel mensenrecht is en dat stabiliteit op dat gebied een cruciale eerste stap is om andere problemen aan te pakken. Marie’s ervaring illustreert hoe een eenvoudig dak boven het hoofd niet alleen comfort en veiligheid biedt, maar ook een gevoel van eigenwaarde en de mogelijkheid om het leven opnieuw op te bouwen.

Tijdens haar traject van dakloosheid naar herstel speelde persoonlijke begeleiding een cruciale rol. Ze maakte gebruik van verschillende diensten, variërend van dagopvang tot het OCMW (Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn), Winteropvang met toegang tot een noodwoning, tot het Crisis Opvang Centrum en het Psycho-Sociaal Centrum.

Marie’s parcours laat zien dat de weg uit dakloosheid niet eenvoudig is en dat de behoeften van elke dakloze uniek zijn. Het is niet alleen belangrijk om huisvesting te bieden, maar ook om een scala van diensten en ondersteuning aan te bieden om daklozen te helpen de volgende stappen in hun leven te zetten. Inzicht in hun specifieke situatie en behoeften is essentieel om hun herstel te ondersteunen en hun waardigheid te herstellen.

‘Je kan niet gewoon zijn’

We eindigden ons gesprek met een blik op Marie's plannen voor de toekomst, waaronder haar mogelijke betrokkenheid bij de Herstelacademie en haar vermogen om het leven stap voor stap te omarmen. ‘Je kan niet gewoon zijn,’ benadrukt Marie. ‘Op dagen dat ik moeite heb om uit bed te komen of wanneer het even minder gaat, merk ik dat mijn activiteiten me er weer bovenop helpen. Telkens wanneer ik bij de Herstelacademie aankom, besef ik dat ik blij ben om bezig te zijn en onder de mensen te zijn.’